De premiére
Op 16 november 2011 ging Spraaksaam: de movie in premiére.Een filmpje van de premiere kan je hier zien: Spraaksaam-premiere.
Meer dan 200 mensen uit het hele land kwamen naar Utrecht voor Spraaksaam: de movie en de expositie.
Voor het sfeervolle Louis Hartlooper Complex in Utrecht verzamelden zich leerlingen van verschillende scholen voor Voortgezet Speciaal Onderwijs, leerkrachten, logopedisten, linguïsten, broers, zussen, ouders, grootouders en journalisten.
Rond één uur liepen zij, muzikaal begeleid door tien straatmuzikanten van Toeters en Bellen, naar de gracht om daar de boot met acteurs, filmmaakster en scriptschrijfster op te wachten.
Hart van Nederland filmde het moment dat het bootje de bocht om kwam en zond die
beelden dezelfde avond uit.
Eerder die avond besteedde TV Utrecht aandacht aan jongeren met ESM.
Met de muzikanten en de acteurs voorop loopt de stoet om half twee terug naar het Louis Hartlooper Complex. Over de rode loper naar de filmzaal. Minnekus de Groot en Benjamin de Munck (Delano uit SpanGas) heten iedereen welkom. Op het podium voeren zij korte gesprekjes met de mensen die bij Spraaksaam en de film betrokken waren.
Jet Isarin (projectleider van Spraaksaam) vertelt dat de jongeren van Spraaksaam het heel belangrijk vinden dat er eindelijk aandacht komt voor ESM. “Het is lastig ESM te hebben, maar het is nog lastiger dat niemand weet wat het is”.
Hetty Kleinloog (scriptschrijfster van SpanGas) vertelt hoe ze samen met de jongeren de verhaallijn van de film heeft bedacht en hoe verrast ze was over de beelden die de jongeren gebruiken om over hun ervaringen te praten.
Eelke Verheij (filmmaakster bij Van Harte videoproducties) is onder de indruk van de inzet, de openheid en de eerlijkheid van de jongeren die optreden in de film.
Dan gaat het rode doek open en begint de film. Twintig minuten waarin de jongeren met ESM hun verhaal vertellen. Kijk hier naar de film. Het ismuisstil in de zaal en hier en daar wordt een traan
weg gepinkt.
Na de film gaan Minnekus en Benjamin in gesprek met de zaal en drie jongeren van Spraaksaam. Lyan, Petra en Maaike beantwoorden vragen uit de zaal alsof ze nooit anders hebben gedaan. Jongeren uit de zaal vragen hen om advies en vertellen dat ze veel herkennen in de film.
Het gesprek gaat over de moeilijke overgang van speciaal onderwijs naar MBO, over gepest en uitgesloten worden, over het beperkte aantal vriendschappen en hoe fijn het is om begrepen te worden door anderen die net als jij ESM hebben.
De mensen die geen ESM hebben krijgen de opdracht respect en geduld te hebben: goed luisteren, de tijd geven, niet te lange zinnen maken en niet te moeilijke woorden gebruiken.
Als Jan Heijboer, de voorzitter van de FOSS, aan de zaal vraagt of er een vereniging voor jongeren met ESM zou moeten komen, krijgt hij applaus. Zo’n vijftig vingers gaan in de lucht als hij vraagt wie deel zou willen nemen aan zo’n vereniging. Maar dan grijpt Selma in: “Hoezo een vereniging? Wij van Spraaksaam zijn er al en we willen door, ook als het project is afgelopen. Door met bijeenkomsten en door met voorlichtingen, ook in het reguliere onderwijs!” Zij krijgt een daverend applaus.
Tot slot krijgt iedereen die aan de film heeft meegewerkt een bos bloemen en – van Eelke Verhey een prachtige poster die ze samen met een jonge kunstenaar ontworpen heeft. Op de poster een hoofd met daarin alle laatjes en andere beelden die jongeren gebruikten om te vertellen over hoe het voelt om ESM te hebben.
De expositie:
leven met een taalstoornis
Na het programma in de filmzaal is het tijd voor een hapje en een drankje en kan iedereen de tentoonstelling bekijken. In een prachtige zaal hangen schilderijen die leerlingen van
Ekkersbeek en van het Auris College Rotterdam en Utrecht maakten. Op een groot scherm worden de zestig schilderijen die niet meer in de zaal pasten als diavoorstelling getoond. Naast het scherm staan banners met foto’s van de schilderijen. Op tafels zijn beelden van klei tentoongesteld.
Aan de wanden ook de eilandschilderijen die de jongeren van Spraaksaam maakten onder begeleiding van Marlies van Driel en Karin Bezemer. De eilanden met daarop een kleurrijke
levensweg staan symbool voor de wereld en voor het levenspad van de jongeren; talenten liggen, soms verborgen, als schatten op het eiland. Naast elk eiland hangt een korte tekst waarin de schilder uitlegt wat hij of zij geschilderd heeft.
Ook die teksten zijn adembenemend.
Drie voorbeelden:
Lotte
Als je weet wie ik van binnen ben
dan kom je dicht bij mij.
Ik wil ook graag dicht bij anderen komen,
weten wat er bij hen van binnen leeft.
Maar het moeilijke is dat woorden vaak
de toegang tot iemands binnenwereld zijn.
Woorden zijn voor mij niet vanzelf sprekend.
Kijk door mijn oppervlakte heen en zie wie ik werkelijk ben.
Geef mij de tijd, om te zijn en te vertellen wie ik ben.
En de deur te openen, te zien wie jij bent…
Noa
Gedachten rennen
Ik pak, ik mis
Gedachten rennen
Ik pak, ik raak
Michel
Mensen moeten weten wie ik ben.
Niet denken dat ik dom ben. Hulp geven als
ik iets niet kan en het mij zelf laten doen als ik het wel kan.
Ik ben heel goed met mijn handen.
Ik pak alle klussen aan.
Ik wil graag helpen.
DE KUNSTWERKEN WERDEN GEMAAKT DOOR:
Jongeren van Spraaksaam
(workshops: Marlies van Driel en Karin Bezemer)
Leerlingen Auris College Utrecht
(docenten: Ceciel Falke en Sylvia van Selm)
Leerlingen Auris College Rotterdam
(docent: Kim Aarts)
Empowerment en aandacht voor ESM waren de belangrijkste doelen van Spraaksaam. Die doelen zijn meer dan gehaald!
“Wat een positieve première en wat heeft het veel op gang gezet!”
“Wat een fantastische dag gisteren. Eindelijk stonden ze ook eens goed in het zonnetje. (dat verdienen ze meer) Het zijn kanjers dat ze dit gedaan hebben en dat ze samen dit hebben kunnen doen. Hopelijk word dit de doorbraak en komt er nu iets bekendheid.”
“Bedankt voor de gezellige dag gisteren. Ik hoop het nu duidelijk voor mensen is.”
“Een boeiende bijeenkomst rondom een mooie, ontroerende film. De gesprekken achteraf met een aantal van de acteurs versterkten dat.”
Op twitter:
“Gefeliciteerd met prachtige film. Nu verder want de jongeren met ESM empoweren elkaar!”
“Een superpremière van Spraaksaam: de movie.”
“Indrukwekkende Spraaksaam de movie!”
In maart loopt het project Spraaksaam af, maar alle aanwezigen waren het erover eens dat er een vervolg moet komen. We hebben drie maanden de tijd om Spraaksaam een toekomst te geven, landelijk of regionaal.
En de film? Die is het land in. Naar alle cluster 2 scholen en Ambulante Begeleidingsdiensten, naar de reguliere scholen.
spraaksaam.com 